Een zonnige middag tussen kunst, herinnering en ontdekking
- Webredactie
- 26 mrt
- 4 minuten om te lezen
Bijgewerkt op: 13 apr
Interview met Maarten en Tineke Bertrams -
afl. 2 Serie "Kunst in Focus" in kader van 10 Jaar Art Fund Nyenrode
Het is een stralende vrijdagmiddag als ik de oprijlaan oploop van de Gooise villa waar Maarten en Tineke Bertrams mij opwachten. De rust van de plek is bijna tastbaar. “Wat een prachtige tuin,” merk ik op. “Ja, ooit aangelegd door Mien Ruys,” zegt Maarten met een glimlach. “Een tuin met geschiedenis, net als ons huis - en onze kunstcollectie”, voegt Tineke eraan toe.We nemen plaats in de zonnige woonkamer, waar het daglicht speels over Koreaanse kasten en moderne schilderijen glijdt. De ruimte ademt warmte, reizen, verhalen. Het is meteen duidelijk: hier woont een echtpaar met een diepe liefde voor kunst, een liefde die -zoals Tineke het noemt -“uit de hand is gelopen.”
De wortels van een passie
Nyenrode-alumnus Maarten Bertrams groeide op tussen religieuze beelden, antieke meubelen en een katholieke symboliek die zijn blik op schoonheid vroeg vormde. “Thuis hing werk van Gooise schilders als Van Ravenswaay. Niet spectaculair, maar het maakte wel iets wakker.” Tineke daarentegen ontdekte haar liefde voor kunst geleidelijk. “Ik ben gewoon gaan schilderen. Eerst naschilderen, kijken hoe kleuren werken, composities. Niet omdat ik een kunstenaar wil zijn, maar omdat het zoveel vreugde geeft.”
De reis van figuratief naar abstract
Samen maakten ze een ontwikkelingsreis in kunst, die begon met figuratieve interieurs, landschappen en stadsgezichten, en via geabstraheerde vormen leidde naar expressieve abstractie. Die ontwikkeling werd prachtig zichtbaar tijdens de tentoonstelling op Nyenrode, waar een selectie van 32 werken uit hun privécollectie werd getoond. “Het was niet alleen een expositie, maar ook een weerslag van onze ontdekkingstocht,” aldus Maarten.De samenwerking met Art Fund Nyenrode - met name met Leo van Os en Pol Schevernels - noemt hij “buitengewoon plezierig”. “Ze kwamen bij ons thuis, luisterden écht naar het verhaal achter de schilderijen. Daarna ging het snel: selectie, catalogus, teksten, alles liep als een trein. Soms beter dan bij musea.” Wat hen het meest bijbleef? “De vragen die we kregen gingen vaak over die reis zelf: hoe begin je zoiets, hoe leer je kijken? En dan die verbaasde opmerkingen van oude jaargenoten: ‘Nooit gedacht dat jij aan zoiets zou beginnen!’”
Kunst als levenspartner
Hoewel de collectie inmiddels iets verfijnder is -“een paar mindere werken afgestoten, enkele vroege Kelders en Frankots erbij” - is de kern van hun betrokkenheid bij kunst gelijk gebleven. “We wisselen geregeld wat er aan de muren hangt, de opslag houden we beperkt.” Regelmatig worden musea bezocht, kunstboeken gekocht, en een enkele veiling bijgewoond. Toch merken ze dat lang niet iedereen kunst op diezelfde manier beleeft. “Soms hoor je: ‘Leuk werkje boven de bank’, dan knikken we vriendelijk en praten verder.”
Kunst en ondernemerschap
Is er een link tussen kunst en ondernemerschap? “Zeker,” zegt Maarten resoluut. “Goede schilders zijn eigenzinnige geesten. Ze gaan tegen de stroom in, zoeken hun eigen weg, net als start-up ondernemers.” Zowel Kelder als Frankot vernietigden werk waar ze niet meer achter stonden en zochten telkens nieuwe financiers. “Disruptief, noem ik dat.”En hoe zit het met kunst en leiderschap? “Dat weet ik zo net nog niet. Maar het idee van Antony Burgmans, dat kunst aanzet tot het verleggen van grenzen, herken ik wel. Toen ik in de jaren negentig bij SHV leiding gaf aan het online supermarktinitiatief Yuno - een samenwerking met o.a. KPN, Unilever en PostNL - waren we dagelijks bezig met innovatie. Dat grensverleggende denken past perfect bij wat kunst ook kan doen.”
Een favoriet? Simultaan
Als ik vraag welk werk hem het meest dierbaar is, verschijnt er een twinkeling in Maartens ogen. “Lastig, ik twijfel tussen Kelder en Frankot, maar als ik écht moet kiezen: Simultaan van Frankot.” Het werk verbeeldt - abstract en toch herkenbaar -de grens tussen leven en dood. “Daar kun je eindeloos naar kijken.” Wat Maarten bijzonder fascineert, is de ontwikkelingsgang die een schilder doormaakt: van vroeg figuratief werk naar een steeds vrijere, soms bijna ongrijpbare abstractie. “Dat proces volgen is een avontuur op zich,” zegt hij. “Je ziet niet alleen de evolutie van een stijl, maar ook de innerlijke groei van de maker.”
Maar minstens zo veel plezier beleeft hij aan het napluizen van de herkomst van de kunstwerken. “Soms ontdek je in een oude catalogus of veilingschrift een verwijzing naar een werk dat nu bij ons aan de muur hangt. Dan krijg je opeens zicht op de reis die een schilderij heeft afgelegd — door handen, huizen en tijden heen.” Alleen al om die reden zijn de bezoeken aan tentoonstellingen, veilinghuizen en musea meer dan de moeite waard.
Tot slot
Beiden staan opvallend kwiek in het leven. Actief, nieuwsgierig, nuchter. Regelmatig bezoeken ze veilingen, musea, en zijn ze betrokken bij activiteiten van Art Fund Nyenrode. “We blijven kijken. Kijken, kijken, en nog eens kijken.” En dat is misschien wel de kern van hun verhaal: kijken als levenshouding.
Bij het vertrek werp ik nog een blik in de hal, waar een imposant beeld van Sint Martinus met zijn gehalveerde mantel de bezoeker stilletjes gadeslaat. Niet toevallig, glimlacht Maarten: “Daar ben ik naar vernoemd.” Een knipoog naar hun levensstijl – gul, nieuwsgierig, beschouwend. En terwijl Tineke nog iets zegt over de aanstaande tuinwerkzaamheden, vertelt Maarten luchtig hoe hij tijdens zijn tijd bij de Koninklijke Marine leerde koers houden – een vroege leerschool in leiderschap, die hem nog altijd van pas komt..
